Op ontdekkingsreis door klassieke muziek

Met zijn lezingen Klassiek on Tour probeert musicus Aldo Druyf zoveel mogelijk mensen kennis van klassieke muziek bij te brengen, met als belangrijkste doel: mensen meer te laten genieten. Vanmiddag is hij te gast bij KBO-Oudenbosch.

De Vossenberg in het West-Brabantse Oudenbosch stroomt vol op deze druilerige woensdagmiddag. Er staat dan ook iets bijzonders op het programma: muziekkenner en auteur Aldo Druyf verzorgt een lezing over klassieke muziek. Druyf speelde jarenlang in het Nederlands Gitaarkwartet. In december 2018 kwam zijn boek Klassiek in Zicht uit. Een uniek werk waarin hij de bekendste muziekstukken per stijl bij elkaar plaatste. Zo vindt de lezer eenvoudig stukken die hij mooi vindt.  

De middag wordt geopend door de voorzitter van KBO-Oudenbosch Jan Lindenhof en na een warm applaus is het woord aan Aldo Druyf. ‘Hoe ontdekt u klassieke muziek die u mooi vindt?’, vraagt Druyf. ‘U heeft waarschijnlijk wel een stuk dat u heel mooi vindt. Zoek iets wat erop lijkt. Vaak vindt u dat dan ook mooi. Laten we het gaan testen…’ Hij start zijn computer en pianomuziek schalt door De Vossenberg. De zaal ontspant. De muziek zwelt aan: is het een cello? Nee, het is een viool. Toch? Druyf geeft uitsluitsel: ‘Dit was piano met een cello in het hoge register. Dan klinkt het bijna als een viool. De muziek die u hoorde is ingedeeld bij de kamermuziek: muziek voor twee tot negen instrumenten.’

Tijd voor een volgend stuk. Sommige bezoekers sluiten hun ogen om optimaal te kunnen genieten. Het stuk raakt de zaal duidelijk. ‘Weet u wie dit was?’, vraagt Druyf. ‘Sting! De bekende popzanger! Hij speelt ook heel verdienstelijk luit; een instrument dat helemaal past bij dit stuk uit de renaissance. Luister, dan laat ik het ook horen in de uitvoering van een klassieke zangeres…’ Een vrouwenstem schalt door de zaal. ‘Wat vindt u mooier?’ ‘Dit!’, roept een man op de eerste rij. ‘Nee, ik niet, ik vind die man veel mooier!’, roept een andere bezoeker. ‘Zoveel mensen zoveel smaken’, zegt Druyf. ‘Het nummer heet Flow my tears en is van John Dowland. Het is een bekend stuk uit de stijlperiode renaissance, zeg maar de periode van 1450 tot 1600. Kortweg kunnen we in de Westerse klassieke muziek zes stijlperioden onderscheiden. Eerst de middeleeuwen, die begonnen zo’n 600 jaar na Christus. Toen kwam de renaissance. Die werd gevolgd door barok, de periode van 1600 tot 1750, het sterfjaar van Bach die dus bij deze stijlperiode hoort. Uit die jaren kwamen ook grote meesters als Vivaldi en Händel. Daarna volgde van 1750 tot 1815 de klassieke periode, de jaren waarin Mozart en Beethoven hun muziek maakten. Hierna volgde de romantiek. Een bekende componist uit die tijd is Wagner. En tot slot, na 1900 kunnen we de moderne periode onderscheiden. Beroemdheden zijn bijvoorbeeld Stravinsky en Gershwin.’

‘Nu gaan we iets spannends doen’, zegt Druyf. ‘U noemt een werk dat u heel mooi vindt en waarvan u meer wilt ontdekken.’ Voor in de zaal steekt Wim Laseroms zijn hand direct op: ‘Enescu, de Roemeense rapsodie!’ ‘Air van Bach’, roept iemand anders. ‘Het eerste pianoconcert van Beethoven’. ‘Bach, Bist du bei mir…’ ‘De Matthäus Passion.’ ‘Nu komen we los!’, lacht Druyf. ‘Maar ik ga de uitdaging van Enescu aan. Die behoort tot de stijlperiode van de moderne muziek. En het soort muziek dat hij maakte kan ingedeeld worden bij de ballet- en dansmuziek. Luister maar…’ De muziek begint zacht en gaat naar heel hard. ‘Als u dit mooi vindt, is de kans groot dat u dit ook mooi vindt.’ Druyf start een ander stuk en humt mee: ‘Ta, tatatam, tatatam, tatatam… Herkent u het? Het is de Bolero van Ravel. Ook ballet- en dansmuziek uit dezelfde stijlperiode.’

Volgens Druyf vindt alles wat bedacht is in de klassieke muziek zijn weerslag in de popmuziek. Hij demonstreert het met een voorbeeld: de Canon in D majeur van Pachelbel klinkt. ‘Oh,’ verzucht Myriam Dekkers op de tweede rij, ‘schitterend!’ Ze knikt mee op de maat van de muziek en met haar ogen dicht geniet ze. Samen met haar buurman Ton Wouters zingt ze in het West-Brabants gemengd koor. Druyf legt uit dat deze canon gebaseerd is op acht akkoorden. ‘En een akkoord is een samenklank van minimaal drie tonen. Verschillende akkoorden achter elkaar vormen de harmonie. Luister, dan speel ik het mee op de gitaar… En als u dit weet, dan kunt u horen dat in heel veel bekende liedjes van nu dezelfde akkoorden gebruikt worden. Hoor maar.’ Druyf speelt en zingt Streets of London, Rain and tears en tot slot zelfs Het is stil aan de overkant. ‘Allemaal de akkoorden van Pachelbel!’ Gegniffel in de zaal…

Tijd om af te sluiten. ‘Maar dat doen we wel met iets heel moois’, zegt Druyf. ‘Met het Russisch volkslied! Het heeft een Duitse oorsprong en is ook gebaseerd op Pachelbel want het heeft dezelfde akkoorden. Luister maar… Bloedstollend mooi, vind ik.’ Niet iedereen in de zaal is het met hem eens. ‘Maar dat is ook zo fijn van muziek’, zegt Druyf. ‘Het is zo persoonlijk: smaken verschillen.’ De dames Gelderland en Ruisaard beamen dat. Zij hebben een heel leerzame middag gehad. Al had Druyf wel iets meer zelf op zijn gitaar mogen spelen, vinden ze. ‘Want hij is zo goed. Ik speel zelf ook, maar ik kan het never nooit zoals hij speelt. Maar vanmiddag hebben we toch wat opgestoken.’ En daar ging het Aldo Druyf om. ‘Ooit werd ik eens de messias van de klassieke muziek genoemd. Dat vond ik wel een goeie! Als ik iets mooi vind, dan wil ik het delen.’ De bezoekers staan in de rij om een gesigneerd boek van hem aan te schaffen. In heel wat huiskamers in Oudenbosch en omgeving schalt vanavond klassieke muziek door de huiskamers: ta, tatatatam…