Blijft een testament geldig?

In 2003 is de wetgeving rond erfenissen aangepast. Sindsdien is in de wet vastgelegd dat kinderen bij het overlijden van de eerste ouder niet langer hun erfdeel kunnen opeisen. Wat betekent dat voor testamenten die voor 2003 zijn afgesloten? Oud-notaris Peter van Dongen, lid van de Juridische Helpdesk van KBO-Brabant, geeft advies.

Het echtpaar Bressers heeft in 1994 een testament laten opstellen. Daarin is vastgelegd dat de achterblijvende partner recht heeft op het ‘vruchtgebruik’ van de erfdelen van de kinderen. Meneer Bressers hoort dat dit sinds 2003 ook in de wet is geregeld. Betekent dat dat zijn testament niet meer geldig is?

‘Een testament blijft geldig zolang het niet is aangepast en gaat vóór op de wettelijke regeling’, zegt Van Dongen. ‘Tot 2003 was het noodzakelijk om in een testament te regelen dat de hele erfenis naar de achterblijvende echtgenoot of echtgenote ging. Daarmee voorkwamen mensen dat kinderen bij het overlijden van de eerste ouder hun erfdeel konden opeisen. Wat tot 2003 in een testament moest worden vastgelegd, is sindsdien bij wet geregeld. De bescherming van de langstlevende hoeft dus sindsdien niet meer per testament te worden geregeld. Maar het is natuurlijk nog altijd mogelijk om in een testament de zaken ánders te regelen.’

Van Dongen raadt mensen aan om bij de notaris langs te gaan als hun financiële situatie of hun wensen veranderen. ‘Het is bijvoorbeeld mogelijk om erfbelasting te besparen bij het overlijden van beide ouders of om erfdelen van kinderen opeisbaar te maken als de langstlevende ouder in het verpleeghuis wordt opgenomen. Dat laatste kan flink schelen in de eigen bijdrage aan de verpleeghuiszorg. Ook is het mogelijk om partners van de kinderen uit te sluiten van erfenissen of om bedragen na te laten aan de kleinkinderen. Dat laatste kan een besparing opleveren in de erfbelasting.’

In alle gevallen is het raadzaam om eens in de vijf jaar na te gaan of het testament nog naar wens is, zegt Van Dongen. ‘Verreweg de meeste notarissen bieden deze service gratis aan.’