Behandelwensen vastleggen: hier moet u op letten

U kunt ervoor kiezen om in een kritieke gezondheidssituatie niet naar de intensive care te gaan, niet gereanimeerd te worden en/of niet beademd te worden. U kunt ook vastleggen dat u in bepaalde omstandigheden euthanasie wenst. Geriater Judith Wilmer over het hoe en wat van behandelwensen.

Over het vastleggen van behandelwensen bestaan nogal wat misverstanden, merkt Judith Wilmer. Wilmer is geriater in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Behandelwensen vastleggen hóeft niet, vertelt ze. ‘Als niets is vastgelegd, overlegt het behandelteam zo mogelijk met de partner en de familieleden in de eerste graad. Zij zijn dan volgens de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst de wettelijke vertegenwoordigers. Het allerbelangrijkste is daarom je behandelwensen te bespreken met je naasten.’

Wie toch iets wil vastleggen, doet dat vaak in de vorm van behandelbeperkingen of een euthanasieverklaring. ‘Je kunt vastleggen wat je níet wilt, bijvoorbeeld een ic-opname of beademing. Maar het is veel moeilijker om vast te leggen wat je wél wilt’, zegt Wilmer. ‘Als het behandelteam beoordeelt dat een behandeling te zwaar is of niet zal baten, gebeurt het niet. De arts besluit dat, niet de patiënt. Een wilsbekwame patiënt kan dus alle behandelingen weigeren, maar geen enkele behandeling eisen.’ Ook een euthanasieverklaring is geen eis, maar een wens, benadrukt Wilmer. De arts beoordeelt of de euthanasie kan plaatsvinden. Vaak is dat de huisarts of de specialist.

Het is belangrijk eventuele wensen op papier te zetten op het moment dat u wilsbekwaam bent. ‘Een wettelijk vertegenwoordiger heeft veel minder rechten dan de patiënt zelf. De vertegenwoordiger kan bijvoorbeeld niet zelfstandig besluiten tot behandelbeperkingen.’ Het vastleggen van behandelwensen met datum en handtekening is in principe voldoende, zegt Wilmer, ‘als anderen er maar van weten.’ 

Wilmer adviseert de wensen te bespreken met naasten, huisarts en het ziekenhuis waar u het vaakst komt. ‘In het ziekenhuis kunnen de behandelwensen in het systeem worden vastgelegd. Dan zijn ze ook zichtbaar als iemand plotseling op de spoedeisende hulp belandt.’ Behandelwensen vastleggen bij de notaris is vooral zinvol als er ruzie is of kan ontstaan tussen de wettelijke vertegenwoordigers, bijvoorbeeld de kinderen onderling. Of als iemand een buitengewone wens heeft. ‘Denk aan iemand die een partner en kinderen heeft, maar toch wil dat een nicht de wettelijke vertegenwoordiger wordt bij medische behandelingen.’