Heeft mijn ex recht op mijn pensioen?

Uit elkaar gaan is ingrijpend, in de eerste plaats emotioneel. Op financieel gebied kunnen er eveneens forse gevolgen zijn, ook op de langere termijn. Het is belangrijk om de gevolgen van een scheiding voor het pensioen tijdig te (laten) onderzoeken, zegt Roel van Veen, expert pensioenbeheer bij pensioenuitvoerder PGGM.

Meneer Kortenhoef (63) werd jong weduwnaar. Daarna heeft hij twintig jaar samengewoond. Nu besluiten hij en zijn vriendin uit elkaar te gaan. Meneer Kortenhoef is van plan nog een paar jaar te werken. Hij vraagt zich af of zijn ex-vriendin straks recht heeft op een deel van zijn pensioen.

Veel mensen zijn zich er niet van bewust, maar het klinkklare antwoord in deze situatie is ‘nee’, vertelt Roel van Veen. ‘Mensen die ongehuwd samenwonen hebben volgens de wet geen recht op elkaars ouderdomspensioen.’ Wie uit elkaar gaat na een huwelijk of geregistreerd partnerschap, heeft volgens de wet recht op de helft van het ouderdomspensioen dat de ander heeft opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dat is de zogeheten standaardverdeling. Het pensioenfonds kan de verdeling van de (ouderdoms)pensioenuitkering regelen. Dat moet binnen twee jaar na de scheiding met een zogeheten Mededelingsformulier van de overheid.

Van Veen: ‘Voor je een bepaalde verdeling afspreekt, wil je natuurlijk de financiële gevolgen daarvan weten. Je kunt dat door een financieel adviseur laten uitrekenen, maar het eigen pensioenfonds kan het ook vertellen. Op de website van bijvoorbeeld het Pensioenfonds Zorg en Welzijn staat een rekenhulp waarmee deelnemers zelf een berekening kunnen maken.’ Het is mogelijk om een andere verdeling dan de standaardverdeling af te spreken of om af te zien van verdeling. Van Veen: ‘Afwijkende afspraken moeten worden vastgelegd in een scheidingsconvenant. Daarnaast moet de pensioendeelnemer de afspraak met de ex-partner – ook als dat een standaardverdeling is – doorgeven aan zijn of haar pensioenfonds.’

Als een van de partners al pensioen ontvangt op het moment van scheiding, vindt de verdeling van een pensioenuitkering nooit met terugwerkende kracht plaats. Daarnaast is het goed te weten dat er een ondergrens is voor verdeling. ‘Die is dit jaar vastgesteld op 503 euro. Als de aanspraak voor de ex-partner op jaarbasis lager is dan dat bedrag, wordt niet verdeeld’, legt Van Veen uit. Zijn belangrijkste advies is: laat u adviseren. ‘Er is veel mogelijk op het gebied van pensioenverdeling. Het is goed om tijdig de opties te bekijken en een keuze vast te leggen.’