Silver Starters: een tweede carrière als ondernemer?

Een onderwijsprogramma voor vijftigplussers die dromen van een eigen bedrijf – dat is Silver Starters. Dr. Jolanda Lindenberg van de Leyden Academy on Vitality and Ageing coördineert de opleiding en vertelt erover: ‘Start-ups… in het algemeen wordt gedacht dat ouderen daar niet geschikt voor zijn. Maar dat klopt niet: ouderen hebben innovatiekracht en ondernemersmentaliteit.’

Een kennisinstituut dat wetenschappelijk onderzoek doet naar onderwerpen die te maken hebben met vitaliteit en veroudering – dat is de Leyden Academy. Sociaal-cultureel antropoloog dr. Jolanda Lindenberg is er senior staflid en senior onderzoeker. Ze focust zich op de sociaal-maatschappelijke positie van ouderen, waarbij de beeldvorming rondom ouderen haar persoonlijke expertise is. De Leyden Academy stelt onder meer onderwijsprogramma’s voor senioren samen. Silver Starters is daar een voorbeeld van: een programma waarbij vijftigplussers leren hun idee om te zetten in een eigen bedrijf – in acht modules van online leren en persoonlijke coaching. In hun eigen tempo verkennen de deelnemers de markt en ontdekken ze óf en zo ja hóe ze hun bedrijf willen starten.

Lindenberg coördineert Silver Starters. Het idee voor dit leerprogramma is ontstaan na een onderzoek uit 2014 van de Leyden Academy naar de wensen en ambities van ouderen. De vraag die centraal stond, was: hoe willen senioren hun leven in de toekomst invulling geven? ‘Daar kwam uit dat bijna 20 procent van de 649 ondervraagde 55-plussers zeker zou doorwerken na het pensioen als ze de kans zouden krijgen. En bijna 40 procent zou het overwegen. Zo’n 8 à 10 procent voelt iets voor zelfstandig ondernemerschap op latere leeftijd’, vertelt Lindenberg. ‘Met die resultaten in ons achterhoofd zijn we gaan kijken wat er aan programma’s was voor vijftigplussers met ambities om een onderneming te starten. We kwamen tot de ontdekking dat er niks was. Toen zijn we een internationale samenwerking aangegaan en samen met Aegon hebben we deze start-up-cursus ontwikkeld voor mensen op latere leeftijd. De eerste editie van Silver Starters was in 2019, en het programma loopt niet alleen in Nederland maar ook in Polen, Italië en Portugal.’ 

Het doel van Silver Starters is tweeledig, vertelt Lindenberg. ‘Ten eerste willen we mensen helpen bij het overwegen van hun ondernemerschap. Ze onderzoeken onder meer of hun idee levensvatbaar is en hoe ze het in de markt kunnen zetten op een manier die bij hen past. En ten tweede willen we hun een ondernemende mentaliteit en houding bijbrengen. Maar daarnaast vinden we het ook belangrijk om de beeldvorming rondom ouderen te veranderen. Start-ups en innovaties… in het algemeen wordt gedacht dat ouderen daar niet geschikt voor zijn. Maar dat klopt niet: ouderen hebben innovatiekracht en ondernemersmentaliteit. Ook dat willen we laten zien met Silver Starters. Sterker nog: als ouderen een bedrijf starten, zijn ze daarbij twee tot drie keer succesvoller dan dertigers!’

Dat succes komt niet alleen door hun levenservaring, maar ook doordat ouderen over het algemeen reflectiever zijn dan jongeren, legt Lindenberg uit. ‘Ouderen denken meer na. Waarom maak ik deze keuze? En hoe kan ik dit het beste aanpakken? Terwijl jongeren onbevangener zijn en de neiging hebben gewoon te gáán. Vaak moeten zij later weer een aantal stappen terug in het proces. Bijvoorbeeld om hun doelgroep preciezer te formuleren, of om iets anders bij te stellen wat ze van tevoren niet helemaal uitgedacht hebben.’ Dat ouderen meer overwegend zijn, is ook wel logisch: op latere leeftijd staat er meer op het spel. Dan moet je stilstaan bij vragen als: wat doet dit met mijn vaste baan, welke invloed heeft het op mijn inkomen? Lindenberg: ‘Ook daar besteden we aandacht aan in de cursus: wat betekent een eigen onderneming voor mijn pensioen? Waar moet ik rekening mee houden?’

Er is veel animo voor Silver Starters. Om mee te kunnen doen, moeten deelnemers zelf al een idee hebben voor een onderneming. Lindenberg: ‘Ze moeten hun idee en hun motivatie goed kunnen omschrijven bij de intake. Als ze niet met een idee aan de cursus beginnen, staan ze al snel met 2-0 achter: zo hard gaat het. Het programma is behoorlijk intensief, het kost minimaal zestien uur per week, twaalf weken lang. Mensen moeten er dus echt tijd voor willen en kunnen maken.’ 

In Silver Starters zit veel kennis van start-ups én ouderen gebundeld: het is samengesteld door verschillende business schools en kenniscentra voor ouderen. Bovendien heeft de doelgroep zelf ook meegedacht: ‘Gedurende de ontwikkeling van het programma hebben we het voorgelegd aan ouderen zelf. Zij hebben meegedacht. En samen met hen hebben we ook het leerplatform uitgekozen. Op die manier hebben we ervoor gezorgd dat het programma goed aansluit bij de behoeften van de cursisten’, aldus Lindenberg.

Onderwerpen die aan de orde komen bij Silver Starters zijn bijvoorbeeld: klantbehoeften, aannames, verdienmodellen, (online) marketing, pitchen, en nog veel meer. Maar deelnemers werken niet alleen aan hun idee; ze kijken ook naar wie ze zijn, waar ze goed in zijn, of ze risico’s durven te nemen. Lindenberg licht toe: ‘Ons doel is niet primair de deelnemers daadwerkelijk een onderneming te laten starten. Ontdekken dat je toch geen bedrijf wil beginnen, kan ook een zeer waardevolle uitkomst zijn. Ongeveer een kwart van de deelnemers begint na Silver Starters een onderneming. De deelnemers die dat niet doen, zijn zich door het programma bewuster geworden van hun kwaliteiten en weten beter wat ze in de toekomst wél willen doen. Ook dat is een belangrijk maatschappelijk resultaat.’