Ga door naar hoofdcontent
ArtikelenLangdurige zorg: zo helpt het zorgkantoor u
Zorgkantoor

Langdurige zorg: zo helpt het zorgkantoor u

Maandag 25 oktober 2021

‘U kunt bij een zorg-kantoor terecht om langdurige zorg te regelen’

Eline Dusee, VGZ Zorgkantoor

Voor mensen die langdurig intensieve zorg nodig hebben, moet heel wat geregeld worden en zijn er keuzes te maken. Een belangrijke vraag is: welke zorg of ondersteuning past het beste? Het zorgkantoor in uw regio kan u adviseren bij dit soort vragen, en helpen bij het regelen van zorg als dat nodig is. Eline Dusee van het VGZ Zorgkantoor legt uit wat een zorgkantoor doet.

image

De behoefte aan langdurige zorg ontstaat vaak niet van het ene op het andere moment. Mensen krijgen bijvoorbeeld al een tijdje hulp van de thuiszorg als ze samen met de zorgverlener constateren dat er méér nodig is. ‘Op zo’n moment krijg je met de Wet langdurige zorg (Wlz) te maken’, vertelt Eline Dusee. Zij is zorginhoudelijk adviseur bij het VGZ Zorgkantoor. Als oud-verpleegkundige staat ze onder meer klanten, mantelzorgers en zorgaanbieders, maar ook wijkverpleegkundigen en casemanagers te woord bij allerlei vragen die met de Wlz te maken hebben.

Intensieve zorg

‘Een Wlz-indicatie is aan de orde als mensen blijvend intensieve zorg nodig hebben. Dan gaat het om een aandoening die niet meer weggaat. Dat kan een lichamelijke aandoening zijn, maar bijvoorbeeld ook dementie. Als er 24 uur per dag zorg in de nabijheid of toezicht van zorgverleners nodig is, kunnen mensen een Wlz-indicatie aanvragen’, aldus Dusee. Die indicatie wordt afgegeven door het Centrum Indicatiestelling Zorg, het CIZ. ‘Als die indicatie er eenmaal is, kunnen mensen bij het Zorgkantoor in hun regio terecht om die zorg samen met een zorgaanbieder verder te regelen.’

Thuis of een instelling?

‘Vaak kan de zorg thuis worden geleverd. Er wonen veel mensen met een Wlz-indicatie thuis’, vertelt Dusee. ‘Voor ons is altijd de vraag: kan de zorg thuis op een verantwoorde manier worden georganiseerd? Thuis blijven wonen moet geen onverantwoorde risico’s met zich meebrengen. We zien steeds meer dat intensieve zorg thuis mogelijk is, zeker bij mensen met een lichamelijke aandoening die een vrij stabiele zorgbehoefte met zich meebrengt.’ Thuis blijven wonen lukt langer als er nog een partner is. Het Zorgkantoor is er ook voor die partner, benadrukt Dusee. ‘We kunnen bijvoorbeeld kijken naar de mogelijkheden voor logeeropvang, als de partner graag nu en dan ontzorgd wil worden. Wanneer opname in een instelling toch nodig blijkt, zijn wij er ook om hierbij te begeleiden.’

Een zorgaanbieder kiezen

Iemand die voor het eerst Wlz-zorg ontvangt, heeft meestal al een tijd thuiszorg gehad. ‘Er is dan al een band met een zorgaanbieder, die vervolgens ook de intensievere Wlz-zorg gaat leveren. Mocht dat niet zo zijn, dan kunnen mantelzorgers of naasten altijd met het Zorgkantoor bellen om te overleggen welke zorgaanbieders de benodigde zorg kunnen leveren en hoe het bijvoorbeeld zit met de wachtlijsten.’ Bij mensen met dementie die thuis wonen, is er meestal al een zogeheten casemanager. Die kan meehelpen bij het regelen van hulp om thuis te blijven wonen, of juist bij het zoeken naar een instelling.

Eén zorgaanbieder

Langdurige zorg thuis kan met een zogeheten Volledig Pakket Thuis. ‘Dat betekent dat alle zorg van één zorgaanbieder komt’, legt Dusee uit. ‘De lichamelijke zorg, maaltijden, huishoudelijke hulp, dagopvang – alles wat maar nodig is.’ 

Meerder zorgaanbieders

In de praktijk lukt dat niet altijd, omdat niet iedere zorgaanbieder alle soorten hulp levert die nodig zijn. In dat geval biedt het Modulair Pakket Thuis uitkomst. De ene zorgaanbieder levert dan bijvoorbeeld de lichamelijke zorg, een ander de dagopvang en weer een ander de huishoudelijke hulp. Dat klinkt ingewikkeld, maar in de praktijk valt het mee, vertelt Dusee. ‘De cliënt hoeft bij het Modulair Pakket Thuis niet zelf met alle drie aparte afspraken te maken. De regel is namelijk dat een van de zorgaanbieders alle hulp coördineert. Deze partij noemen we de Coördinator Zorg Thuis. Vaak is dat de zorgaanbieder die bij de betreffende persoon de meeste hulp levert. Die maakt afspraken met de anderen, bijvoorbeeld om tijdstippen op elkaar af te stemmen.’

Zorg in natura

Naast de keuze om thuis te blijven of naar een verpleeghuis te gaan, is er nog een belangrijke keuze. Maak je gebruik van zorg in natura of van een persoonsgebonden budget? In de ouderenzorg kiezen mensen meestal voor zorg in natura, vertelt Dusee. Hierbij koopt het Zorgkantoor de zorg voor de cliënt in. ‘Bij zorg in natura heeft de mantelzorger geen last van administratie. Het enige wat aan het begin moet gebeuren, is samen een zorgplan maken en de zorgovereenkomst tekenen. Daarna wordt alles geregeld door het Zorgkantoor en één of meer zorgaanbieders.’ 

Persoonsgebonden budget

Een persoonsgebonden budget komt meer voor in de gehandicaptenzorg en de geestelijke gezondheidszorg, maar kan ook voor ouderenzorg worden ingezet. Dusee: ‘Met een persoonsgebonden budget selecteer je zelf je zorgaanbieder, sluit je contracten met hen af en dien je zelf de facturen in bij de Sociale Verzekeringsbank. In de ouderenzorg komt dat bijvoorbeeld voor als mensen graag zorg willen van een zorgaanbieder die geen contract heeft met hun Zorgkantoor óf als een van de kinderen zorg levert.’ Een combinatie van zorg in natura en een persoonsgebonden budget is ook nog een optie, maar dat is vrij complex. Dusee: ‘Er komt sowieso best wel wat kijken bij een persoonsgebonden budget. Niet alleen de administratie, maar bijvoorbeeld ook als een zorgverlener ziek wordt. Dan moet je zelf voor vervanging zorgen.’

Wachtlijsten

‘Binnen de langdurige zorg hebben we te maken met wettelijk vastgelegde wachttijden’, vertelt Dusee. De wachttijden gelden voor langdurige zorg thuis, maar ook voor mensen die wachten op een plek in een instelling. ‘Vanuit het Zorgkantoor hebben wij goed zicht op de wachtlijsten, omdat we daarover regelmatig spreken met alle zorgaanbieders in de regio. We zien het ook als onze taak om te bemiddelen om zo snel mogelijk een plekje in een instelling te krijgen. Soms is er een tijdelijke plek te vinden – misschien net wat verder weg – of kan de thuiszorg als overbrugging wat vaker langskomen. Wij kunnen over alle mogelijkheden meedenken.’

Begin op tijd

Juist met het oog op de wachtlijsten adviseert Dusee: ‘Begin op tijd met oriënteren. Als er sprake is van crisis, worden mensen zo snel mogelijk geplaatst. Maar het is goed om al eerder een beeld te hebben van wat een fijne en passende woonlocatie is. De Wlz maakt het mogelijk om al in een vroeg stadium op de wachtlijst te komen. Dat heet “wachten uit voorzorg” en scheelt altijd als de situatie later dringender wordt. Op dat moment kan de wachtstatus veranderen in “urgent”.’ Bij de oriëntatie is het ook belangrijk om alvast te kijken of een eventuele (niet-zorgbehoevende) partner kan meeverhuizen. ‘Of dat kan en hoe dat financieel is geregeld, verschilt per instelling. Juist daarom is het belangrijk er vroeg naar te informeren.’ 

Marianne was op zoek naar een plaats waar haar man Peter (71) kon worden opgenomen. Hij heeft alzheimer en thuis ging het niet meer. Aanvankelijk dacht ze aan volledige opname bij de zorgboerderij waar hij al een paar dagen in de week overdag naartoe ging. Maar daar waren geen plaatsen voor zorg in natura meer beschikbaar. Marianne kreeg het advies zorg in natura om te zetten in een persoonsgebonden budget. Ze ontdekte echter dat met een persoonsgebonden budget alleen de kosten van de zorg op de zorgboerderij worden vergoed, en niét de woonkosten. Die bedragen zo’n 1.000 euro per maand. ‘Daar schrok ik toch wel van. Ik dacht: hoe gaat dat als je spaarcenten op zijn?’ Ze belde met diverse instanties, maar kreeg geen duidelijkheid. ‘Ik was best wel over mijn toeren, hoe moest het verder?’ Toen belde een medewerker van het VGZ Zorgkantoor, vertelt Marianne. ‘Hij stelde voor een afspraak te maken voor een gesprek, om samen te zoeken naar een passende oplossing.’ De medewerker gaf aan dat iemand met een persoonsgebonden budget veel zelf moet regelen en de administratie moet voeren. Maar dat er ook andere oplossingen zijn. ‘Toen alle informatie compleet was, concludeerden we dat een opname in een verpleeghuis veel beter zou passen bij de behoeften van Peter. De medewerker van VGZ Zorgkantoor heeft ons enorm goed geholpen. Ik ben hem daar nog steeds heel dankbaar voor.’ Inmiddels is Peter liefdevol opgenomen in een verpleeghuis.

Hoe vind ik het Zorgkantoor in mijn regio? Een cliënt, mantelzorger of zorgaanbieder kan bij het Zorgkantoor aankloppen als er vragen of knelpunten zijn over de langdurige zorg, als de cliënt niet de zorg krijgt zoals gewenst of als de zorg thuis niet meer verantwoord is en er hulp nodig is bij de wachtlijstbemiddeling. Elke regio in Nederland heeft zijn eigen Zorgkantoor. Het Zorgkantoor waar u onder valt, hoeft niet per se van uw eigen zorgverzekeraar te zijn. Het kan zijn dat u bij CZ verzekerd bent, maar onder een VGZ Zorgkantoor valt, of andersom. VGZ heeft twee Zorgkantoren in Brabant, voor de regio’s Midden-Brabant en Noordoost-Brabant. Hier vindt u bij welk Zorgkantoor u terecht kunt met uw vragen over langdurige zorg. Klik hier voor meer informatie.

Behalve dit artikel over Zorgkantoren maakten VGZ en KBO-Brabant meer artikelen speciaal voor senioren. Bijvoorbeeld dit over een gezonde leefstijl.