Na carnaval 40 dagen zonder alcohol

Jong en oud gaan de uitdaging aan: veertig dagen geen alcohol. De beide tweetallen uit dit artikel drinken niets in de vastentijd. Voor de een is dat een grotere verandering dan voor de ander. Oud-huisarts Ferd Raaymaker drinkt al dik twaalf jaar vrijwel geen alcohol meer, sinds zijn gewoonte van elke dag twee glazen wijn hem ging tegenstaan.

Ferd Raaymakers was in 2009 de initiatiefnemer van de eerste ‘alcoholvastentijd’. ‘Het viel me in die tijd op dat alcohol zo gebruikelijk is in onze samenleving’, vertelt hij. ‘Alsof veel mensen liefst permanent in een roes verkeren. Ikzelf dronk toen elke avond twee glazen wijn en in het weekend vier – behalve als ik dienst had als huisarts.’ In diezelfde tijd was het programma 40 dagen zonder seks op tv en Raaymakers vroeg zich af of veertig dagen zonder alcohol even louterend zouden werken als veertig dagen zonder seks voor mensen die het bed elk weekend met een ander deelden. Samen met de plaatselijke pastor Jan Zwirs verzamelde hij zestig mensen die dat wilden uitproberen. Het resultaat: verscheidene deelnemers voelden zich als herboren. Raaymakers zelf drinkt sindsdien nog maar enkele glazen per jaar. Het plaatselijke initiatief groeide uiteindelijk uit tot wat nu IkPas heet: een landelijke campagne om ofwel in januari dertig dagen alcoholvrij te leven, ofwel in de vastentijd veertig dagen. Op initiatief van KBO-Brabant gaan twee koppels van jong en oud(er) die uitdaging samen aan.

‘Zelfs bij de nascholingen die ik als huisarts volgde, was er altijd een borrel. Of je nu naar een koor gaat of naar je kaart- of biljartclub, je voelt je bijna verplicht om alcohol te nemen, “anders is het niet gezellig”. Ik ben niet tegen alcoholgebruik, ook niet bij jongeren, maar wel tegen de gedachte: met drank wordt het pas écht gezellig. Ik kan prima carnaval vieren zonder alcohol. Het zou fijn zijn als de gewoonte eraf gaat, als alcohol alleen iets wordt voor speciale gelegenheden. Daarom nam ik in 2009 het initiatief om met een groep mensen veertig dagen níet te drinken. Het geld dat we uitsparen, is voor een goed doel. Die gedachte past goed in de vastentijd. Als je gewend bent om dagelijks te drinken, zoals ik voorheen deed, merk je echt het verschil. Je komt veel fitter uit je bed. Afgelopen jaarwisseling heb ik twee glazen wijn gehad. Prima, maar ik stond op 1 januari inderdaad met minder energie op. Wij lijken te vergeten dat je juist zonder alcohol en drugs gelukkig kunt worden. Ik weet hoeveel ellende zij kunnen veroorzaken.’

‘Het leek me goed om de uitdaging van Ferd aan te gaan: veertig dagen geen alcohol. Ik noem mezelf geen grote drinker, maar als ik het een maandje zou bijhouden, zou ik misschien toch schrikken. Ik drink alleen in het weekend, vooral als we met vrienden zijn. Misschien iets van een flesje wijn per persoon? Door corona zijn er geen festivals, maar daar gaat er zéker heel wat drank doorheen, omdat je dan eigenlijk de hele dag drinkt. Als we uitgaan en ik ben de Bob, dan zie ik anderen lolliger en luidruchtiger worden. Daar kan ik wel om lachen. Alcohol maakt het wel gezelliger, vind ik. Ik weet niet of het lastig wordt om veertig dagen niet te drinken. Ik heb een paar vriendinnen die zwanger zijn en dus niet drinken. Dat maakt het misschien voor mij gemakkelijker. En wie weet, heeft het een blijvend effect. Dat ik toch vaker denk: nu even niet. Want ergens is het natuurlijk wel bijzonder dat we alcohol zo gewoon vinden.’

‘Lenneke komt regelmatig even aanwaaien, dus we hebben het er vast een paar keer over tijdens die veertig dagen. Ik drink elke avond water met fruitsiroop en een scheut Martini. Dat is het enige. Ik denk dat het niet zo moeilijk wordt om die Martini te laten staan. Op de bridgeavonden zie ik wel hoe makkelijk je door anderen wordt meegenomen: “Hè, doe ook even mee.” Het wordt zo snel een gewoonte, ook bij jongeren: als de cafés door corona dicht zijn, hebben ze toch een krat bier nodig. Door aan deze vastenuitdaging mee te doen, wil ik vooral de boodschap afgeven: hou het in de hand, hou je hoofd erbij. Je kunt ook heel goed feesten zonder alcohol. Ik weet nog niet zeker of ik na die veertig dagen weer dagelijks een scheut Martini ga nemen. Zo’n fles is tenslotte best zwaar om mee te nemen uit de supermarkt. Misschien laat ik het wel helemaal achterwege.’

‘Ik drink alleen in het weekend, vaak met vriendinnen. Als ik de Bob ben, zie ik wat er met mijn vriendinnen gebeurt. Ze gaan harder praten, hun ogen gaan iets hangen, soms vertellen ze drie keer hetzelfde verhaal. Eigenlijk vind ik dat best wel triest. Iemand in mijn naaste omgeving heeft een alcoholprobleem en drinkt sinds een aantal jaren niet meer, met ups en downs. Sinds ik zelf vorig jaar een maand alcoholvrij ben geweest, begrijp ik waarom het voor diegene minder leuk is om naar een feestje te gaan. Je zit sneller niet meer op één lijn met de anderen als je als enige niet drinkt. Dat ik deze uitdaging samen met oma aanga, vind ik leuk. Tegen haar kan ik echt niet liegen. Dat is een goede stok achter de deur. Misschien gaan we na afloop lekker samen lunchen. Met één wijntje – en dan is het goed.’