De voordelen van CPO

CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) neemt langzaam maar zeker toe: een groep mensen die ervoor kiest om samen de bouw van een aantal huizen of een appartementen-complex zelf te regelen. In Noord-Brabant zorgt onder meer adviesbureau droomwonen.com voor de begeleiding. Wat is CPO en wat komt erbij kijken?

Bij Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) neemt een groep particulieren in feite de plek in van een projectontwikkelaar. Dat scheelt in de kosten én geeft de vrijheid om een huis of appartement naar eigen smaak te ontwikkelen.

Dat klinkt ideaal en het resultaat is dat vaak ook, maar wie voor CPO kiest moet wel tijd, energie en geduld hebben, zegt Menno de Lange. Hij is mede-eigenaar van droomwonen.com, een vastgoedadviesbureau in Breda dat CPO-groepen begeleidt. ‘Je hoeft als groep niet per se zelf veel kennis te hebben. Wij kunnen het proces begeleiden, van de gesprekken met de gemeente tot en met het overleg met de aannemer tijdens de bouw. Gemeenten eisen steeds vaker dat een professioneel bureau de begeleiding doet. Op tijd beginnen is cruciaal. Een traject duurt gemiddeld tweeënhalf tot drie jaar en het grondaanbod is beperkt.’

De meeste CPO-groepen bestaan uit vijftien tot twintig huishoudens. Bij minder is het kostenvoordeel kleiner; bij meer wordt de groep te groot om constructief besluiten te kunnen nemen. Soms heeft een groep zich al gevormd, andere keren begint het met één geïnteresseerde. Meestal moet er nog grond worden gezocht, een enkele keer krijgt droomwonen.com een bouwkavel voor meerdere huizen of een appartementengebouw aangeboden. ‘Dan gaan wij in ons bestand van zo’n 3.000 huishouden die interesse hebben voor CPO na of we een groep kunnen vormen’, vertelt De Lange. Vervolgens richten de belangstellenden een CPO-vereniging op en gaan ze in gesprek met de grondeigenaar over de aankoop van grond. Als dat rond is, kunnen gesprekken plaatsvinden met de gemeente, architect en aannemer en kan ieder het eigen huis of appartement verder vormgeven.

‘De vrijheid en het financiële voordeel zijn de grote winstpunten van CPO’, zegt De Lange. ‘Ouderen kiezen voor een levensloopbestendige woning, bijvoorbeeld een patiowoning of appartement. En soms realiseren ze een gemeenschappelijke tuin of binnenruimte. Wij kunnen wel ondersteunen, begeleiden en adviseren, maar niet het eerste initiatief nemen. Durf dus die eerste stap in alle vrijblijvendheid te zetten’, raadt hij aan. ‘Geïnteresseerden moeten wel bereid zijn om een aantal jaren tijd en energie in het traject te investeren. Als je de eerste stap durft te zetten, kun je mogelijk nog jarenlang genieten van een woning die helemaal naar eigen wens is gemaakt.’

Paul Fokkema (66) uit Prinsenbeek woont in een appartementengebouw dat met CPO is gerealiseerd. Vlak voor de coronacrisis trokken de bewoners in de veertien appartementen.

‘In het verleden ben ik meermaals mantelzorger geweest. Ik had gezien dat mensen op een gegeven moment moeten verhuizen, maar dat ze daar vaak te lang mee wachten. Dat wilden wij zelf anders doen. Toen ik net was gepensioneerd en een aankondiging van een informatieavond zag, ben ik er met mijn vrouw naartoe gegaan. Niet veel later was ik voorzitter van een kersverse vereniging die een appartementengebouw in Prinsenbeek wilde realiseren.

Voordien had ik nog nooit van CPO gehoord. Het idee lag in het verlengde van het werk dat ik had gedaan als projectbegeleider en managementconsultant bij de bank. CPO is een mooi instrument, maar in ons geval hadden we eigenlijk té veel hobbels. We moesten meezoeken naar een nieuwe locatie voor de Heemkundekring die op de plek zat waar nu ons gebouw staat. Er waren bezwaren tegen het bestemmingsplan, we hebben met vijf verschillende uitvoerders gewerkt en nog een bouwstop gehad. Een paar keer werd een conflict bijna juridisch. Zo’n CPO-traject hoort leuk te zijn, maar dat was het in ons geval niet altijd. Toen alles eindelijk rond was, na zo’n beetje vier jaar, zag je bij iedereen de ontspanning terugkeren. Het had eigenlijk te veel energie gekost.

Als je al die hobbels niet hebt, is CPO een prachtig vehikel. Je kunt alles naar eigen wens doen. Zonder projectontwikkelaar bespaar je bovendien zo’n 10 tot 15 procent van de kosten. We hebben een woning in het hoge segment voor de prijs van het middensegment.

Het mooie is dat je al die moeite toch ook wel weer vrij snel vergeet. We hebben nu een prachtig appartementengebouw waar we met veel plezier wonen. Door het intensieve voortraject kent iedereen elkaar. We noemen elkaar allemaal bij de voornaam, hebben een app-groep, doen bij ziekte boodschappen voor elkaar en er is al spontaan een tuincommissie opgericht. We hebben een prachtige plek. Met mijn mantelzorgervaringen in herinnering ben ik blij dat we er op tijd mee zijn begonnen.’

Kees Klep (67) woont sinds vijf jaar met zijn echtgenote in een geschakelde woning in Prinsenbeek. Daar ging een CPO-traject van vier jaar aan vooraf.

‘Het begon met een oproep voor een voorlichtingsbijeenkomst in een plaatselijk blaadje. Op die avond hebben we ons opgegeven als belangstellende en zo is het balletje gaan rollen. De bal heeft wel lang moeten rollen, want die bijeenkomst was in 2013 en we zijn in 2017 in ons nieuwe huis gaan wonen. We woonden hiervoor in een groot huis met een grote tuin. Met mijn pensioen in het vooruitzicht wilden we graag kleiner gaan wonen; ik zag aankomen dat die tuin een te grote belasting zou worden. We hebben nu nog steeds een tuin, maar dan een stuk kleiner. De woning zelf is nog steeds behoorlijk groot. In totaal bestond ons project uit zeven woningen.

Ik had helemaal geen ervaring met CPO, maar als je eenmaal bezig bent, komt van het een het ander. We hebben een vereniging opgericht waarvan ik de voorzitter ben geworden. De begeleiding was in handen van droomwonen.com Juist omdat wij geen ervaring hadden met bijvoorbeeld vergunningen of grondonderzoek, was die begeleiding zeker nodig. Echt noemenswaardige hindernissen hebben we niet gehad. De woningen staan op een plek waar vroeger een boerderij stond. Nadat de bewoner was overleden, moest de boerderij worden afgebroken en is de grond onderzocht op vervuiling. Al die dingen hebben tijd nodig, maar echt serieuze hindernissen zijn we niet tegengekomen. De meeste vertraging ontstond nog door een onderzoek naar vleermuizen dat gedaan moest worden. Daardoor heeft alles vier maanden stilgelegen.

Met een kleine groep is een CPO-traject waarschijnlijk makkelijker dan met een grote groep. Er zijn wel wat kleine strubbelingen geweest, maar die waren altijd prima op te lossen. Het resultaat is prachtig. Mijn vrouw en ik zijn heel content met de woning. We hebben alles zelf kunnen uitzoeken. De kinderen vinden het ook fijn dat we hier wonen. Tussen de buren onderling is er veel en goed contact. We helpen elkaar als het nodig is. Mensen kijken misschien een beetje op tegen zo’n CPO-traject, maar ik zou het zo weer doen.’