Huisarts Norbert van den Hurk zette met zijn collega het project GezondDorp op
Maandag 27 juni 2022‘Na een jaar konden veel deelnemers hun medicatie halveren’
Norbert van den Hurk
Kunnen we een groepje mensen in ons dorp enthousiast krijgen om met voeding en gezondheid aan de slag te gaan? Die vraag stelden twee dokters uit Leende zichzelf in 2016. Zes jaar later is het effect nog steeds te merken, vertelt huisarts Norbert van den Hurk. ‘De supermarkt verkoopt nog steeds meer groente dan voorheen.’
Sportarts Hans van Kuijk en huisarts Norbert van den Hurk raakten in 2016 aan de praat over hun gezondheid en die van hun dorpsgenoten in Leende. ‘Hans was een fervent sporter, maar merkte dat hij toch zwaarder werd, beginnend suikerziekte ontwikkelde en een hoge bloeddruk had’, vertelt Van den Hurk. ‘Hij dook in de literatuur en kwam er steeds meer achter dat koolhydraten niet gezond zijn – ook niet voor sporters. Tegelijk zagen we dat de inwoners van Leende weliswaar veel bewegen, maar dat overgewicht gemiddeld ook vaker voorkwam dan elders in het land.’
GezondDorp
De beide artsen besloten een bijeenkomst te beleggen voor mensen in het dorp die met hun voeding aan de slag wilden. De belangstelling was overweldigend. Binnen een paar maanden hadden ze 200 mensen verzameld voor het project GezondDorp. De deelnemers legden zich in eerste instantie vooral toe op een verandering van hun eetpatroon: minder koolhydraten en zo weinig mogelijk suiker. Dat betekende geen aardappelen, pasta of boterhammen meer op tafel en ook fruit in beperkte mate, met het oog op de suikers die daarin zitten.
Minder medicijnen
‘We volgden die groep een jaar’, vertelt Van den Hurk. ‘Met name de mensen die medicatie kregen voor bijvoorbeeld diabetes of hoge bloeddruk moesten we nauwkeurig volgen, want je zag al na twee weken een flinke wijziging in de bloedwaardes en de bloeddruk. Daar moet je de medicatie snel op aanpassen.’ Een jaar later waren de deelnemers gemiddeld 4 kilo afgevallen. ‘Dat klinkt misschien niet als heel veel, maar veel mensen hóefden niet af te vallen. Zij deden alleen mee om fitter te worden. Veel mensen konden hun medicatie halveren. Dat is natuurlijk een prachtig resultaat. We hebben onze focus gaandeweg verbreed van gezond eten naar gezonde leefstijl. Daar horen ook beweging, ontspanning, inspanning en zingeving bij.’
Meer groente
Hoe staat het er vijf jaar later voor? Verscheidene deelnemers hebben hun eetpatroon blijvend gewijzigd, weet Van den Hurk uit betrouwbare bron. ‘De supermarkt verkoopt nog steeds meer groente en ongeveer 10 procent minder brood. De verkoop van Griekse yoghurt is vervijfvoudigd. We zien dat er een groep is die het makkelijk volhoudt en een groep die dat lastig vindt. Vaak spelen bij die laatste groep ook andere problemen mee, zoals stress of psychische problemen.’
Boek ter inspiratie
Sportarts Van Kuijk schreef met Van den Hurk een boek over het project: Van GezondDorp naar GezondLand. Dat klinkt alsof de ambities groot zijn. ‘Als je hard roept, krijg je tenminste aandacht’, lacht Van den Hurk. ‘We hebben het boek uitgebracht om anderen te inspireren. Het hoeft en kan niet overal zoals in Leende – wij hebben echt voordeel van de hechte gemeenschap die we hier vormen – maar ons verhaal kan anderen zeker inspireren.’ Hij heeft zelf geen plannen om grootschalig de boer op te gaan met GezondDorp. ‘Ik ben huisarts. Maar ik vind het wel heel leuk om zo nu en dan iets te vertellen over ons mooie project.’
Voor Madonna Leurs (71) was de timing van GezondDorp perfect: ze was net 20 kilo aangekomen nadat ze – ‘voor de zoveelste keer’ – was gestopt met roken. ‘Het klonk leuk en gezond, dus het sprak me aan. Na een week of drie merkte ik al dat ik niet alleen afviel, maar me heel energiek voelde. Ik had ook helemaal geen trek – je hoeft met deze manier van eten echt geen honger te lijden. Die 20 kilo waren er in drie maanden weer af. Bewegen deed ik altijd al veel. Ik wandel elke dag en ben voor m’n Bed & Breakfast ook flink in beweging. Mijn man ging meedoen toen hij zag hoeveel energie ik kreeg van minder koolhydraten en suiker. Door corona is het een beetje in het slop geraakt, moet ik eerlijk zeggen. We houden nog steeds in grote lijnen vast aan het eetpatroon van GezondDorp, maar sporadisch gaat er wel weer eens een frietje of een gebakje in. Maar net zoveel koolhydraten eten als voorheen – ik peins er niet over. Ik heb die fitheid ook gewoon nodig, want ik ben een drukbezet mens. Met dit eetpatroon heb ik zelfs na een drukke dag nog energie over om leuke dingen te doen.’
Jan Kuijpers (70) was ‘wat aan de zware kant’ en besloot daarom mee te doen aan GezondDorp. Hij verloor 10 kilo en is nu goed op gewicht. ‘Ik heb het eetpatroon voor een deel aangehouden. In 2019 kreeg ik heftige maagklachten, waardoor ik de hoeveelheid vet die bij dit eetpatroon hoort, niet meer verdroeg. Dat heb ik dus laten varen. Maar nog steeds eten we geen aardappelen en heel weinig brood. Suiker had ik eerder al in de ban gedaan. Een heel groot effect op mijn fitheid was er niet, omdat ik niet het beste gestel heb. Ik heb spierreuma en last van apneus. Die apneus zijn overigens wel verbeterd toen ik 10 kilo afviel. Die kilo’s wil ik zeker niet weer terug. Het afvallen was voor mij echt winst. Wat het project ons daarnaast heeft gebracht, is dat we ons veel bewuster zijn geworden van wat we eten. Maar zo streng als eerst zijn we niet meer. We hebben weleens ons eigen gebak meegenomen naar een verjaardag; dat wordt je natuurlijk niet echt in dank afgenomen. We gaan uit van 80-20: voor 80 procent eten we gezond en verantwoord, maar we genieten er ook van om zo nu en dan uit eten te gaan.’
Gerelateerde artikelen
Geniet van alle ONS voordelen als KBO lid:
✔ Ontvang 11x per jaar het print magazine ONS.
✔ Ontvang 11x per jaar het ONS Mailmagazine
✔ Iedere dag 8 verschillende puzzels maken
✔ Er op uit met voordeel
✔ Veel keuze uit aanbiedingen