Swingend de dag door

Haal eens wat vaker uw dansmoves tevoorschijn, want dansen is namelijk hartstikke gezond. Het is goed voor uw lijf en al helemaal voor uw hersenen. En als u denkt dat u flink aan de slag moet met swingende danspasjes, dan valt dat reuze mee. De kleinste bewegingen op muziek hebben al positieve invloed op uw lijf! Andrew Greenwood van Switch2Move heeft daarom een missie: mensen meer laten bewegen.

Mensen zeggen al snel: ‘Dansen? Dat kan ik niet!’. Toch kan iedereen dansen. Van het op de maat meetikken met een voet tot het uitbundig dansen tijdens een dansles: met bewegen op muziek doet u uw lichaam en hersenen een groot plezier. Wanneer u danst maakt u namelijk endorfine aan. Dit geluksstofje zorgt ervoor dat u zich tevreden en voldaan voelt. Neuropsycholoog Erik Scherder vertelt hierover: ‘Dansen doet een beroep op ons beloningssysteem. Mensen vragen zich af: “Kan ik het wel?”. Op het moment dat het lukt, komt de bevestiging: “Yes, ik kan het!”. Het activeren van het beloningsysteem is een geweldig gevoel. Het maakt dat u verlangt naar de volgende keer.’*

Door op de maat te bewegen komt u op een leuke manier in beweging. Gewrichten en spieren bewegen in verschillende richtingen en misschien wel op manieren die ze normaal gesproken niet zo snel doen. Dansen is daardoor goed voor de fysieke gezondheid en draagt bij aan het verbeteren van de ademhaling, lenigheid en conditie. Als iemand weet wat dansen met mensen doet, dan is het Andrew Greenwood wel. Hij danst al vijftig jaar en nadat hij zelf op hoog niveau danste, geeft hij nu les aan ouderen en mensen met een chronische ziekte. ‘Dansen is een constante ontdekkingstocht. Door de jaren heen veranderen lichaam en geest, en onderweg ontdekt u nieuwe dingen. Als professioneel balletdanser streefde ik ernaar om steeds beter te worden. Nu streef ik tijdens het dansen naar innerlijke vreugde en plezier. Dans is echt een persoonlijke evolutie.’

Om de positieve effecten van dansen te ervaren hoeft u alleen maar in beweging te komen. Dat kan gewoon thuis. Andrew: ‘Het gaat om het bewegen, niet om de techniek. Zet muziek op die u mooi vindt. Dat kan André Hazes of Elvis, maar ook Bach zijn. Daag uzelf vervolgens uit. Door alleen al uw handen en polsen te bewegen, stimuleert u de bloedsomloop en uw motoriek. Begin met kleine bewegingen op de melodie of het ritme en breidt die steeds verder uit. Als u er behoefte aan heeft, kunt u een techniek aanleren zoals ballet, salsa of tango. Als mens hebben we uitdaging nodig. Door thuis elke dag even te dansen, bijvoorbeeld door met de voeten en vingers te tikken en een beetje te bewegen op uw favoriete liedje, wordt er al veel in uw lichaam gestimuleerd.’

Door een theorie van filosoof Descartes wordt in onder andere de gezondheidszorg het lichaam nog weleens gezien als machine. Het lijf functioneert volgens die theorie separaat van de hersenen. Maar ze zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar en versterken elkaar. Andrew: ‘De hersenen verbeteren het lichaam, en andersom. De fysiologie van het lichaam wordt gestimuleerd als je danst met emotie. Dat kan vreugde, maar ook boosheid zijn. De hersenen worden gestimuleerd doordat bijvoorbeeld de bloedsomloop verbetert. Maar ook omdat er door het dansen meer verbindingen in de hersenen worden gemaakt. Daardoor breidt de hersencapaciteit uit. Bewegen op muziek heeft dus voordelen voor lichaam én geest.’ Dansen is een middel om emoties te uiten. Erik Scherder vertelt hierover: ‘Als u danst, dan activeren er netwerken in uw hersenen die een rol spelen in het reguleren van emoties. U krijgt hierdoor meer grip op emoties. Door te improviseren en te bewegen op muziek, doen die netwerken mee. Daardoor denkt u: “Ik doe zelf ook een beetje mee.” Dansen geeft het gevoel van controle, waardoor u weer een beetje houvast heeft.’*

Met dansen traint u ook uw geheugen. Door danspasjes te oefenen en te onthouden, verbeteren de cognitieve prestaties. Volgens Machteld Huber, grondlegger van Positieve Gezondheid, is muziek de taal van het hart. Het gaat om het beleven ervan. ‘Door te bewegen op muziek, gaat alles stromen. En daarnaast wordt u er hartstikke blij van.’*

Bij aandoeningen als dementie, Parkinson of MS heeft dansen zelfs een heilzame werking. Dansen kan leiden tot mentale, maar ook sociale en fysieke verbetering. Bij mensen met Parkinson of MS heeft de ziekte invloed op de verbindingen in de hersenen. Andrew geeft dansles aan mensen met fysieke en mentale uitdagingen. Dat doet hij volgens de Switch2Move-methode, gebaseerd op wetenschappelijke studies waarvoor wordt samengewerkt met regionale ziekenhuizen, hogescholen en universiteiten. Hij merkt de positieve effecten tijdens zijn lessen. ‘Het is mijn missie om mensen met zulke aandoeningen te laten omarmen wat ze hebben. Door een manier te vinden om de aandoening te gebruiken, kunnen mensen veel meer dan ze denken. Mensen met Parkinson kunnen hun gevoel uitdrukken door hun lichaam los te laten. Ze hebben hierbij bewegelijke, vrolijke muziek nodig om – zoals zij het noemen – uit het harnas te breken.

Percussiemuziek is hier heel geschikt voor. Hierop kun je met je handen en voeten tikken. Als je naar dementie kijkt, gaat het om plezier maken met cognitieve stimulatie. Met veel ritmes worden de hersenen gestimuleerd. Mensen met artrose maken daarentegen zachtere bewegingen. Als ik lesgeef aan mensen met een aandoening, ben ik mij daar heel bewust van. Het gevaar bestaat dat iemand wordt bestempeld als meneer of mevrouw Parkinson. In de lessen focussen we op de persoon, niet op de aandoening en zorg ik ervoor dat de dansers zich veilig, vertrouwd en zichzelf voelen.’

Dansen is dus goed voor lijf en hersenen. Maar het zorgt bovenal voor een hoop plezier. Helemaal als u het samen doet. Andrew heeft daarom een aantal jaren geleden Switch2Move opgericht, om mensen met condities met fysieke en mentale uitdagingen in beweging te brengen. ‘We leiden dansleraren op om danslessen te organiseren, zodat zij deze lessen ook in hun eigen dansschool kunnen aanbieden. Ook breiden we ons eigen lesaanbod uit. Switch2Move geeft nu les in onder andere Best, ‘s-Hertogenbosch, Rosmalen, Tilburg en Waalre, en het doel is om op meer plekken lessen aan te bieden, ook in de andere provincies. Als u het leuk vindt, kunt u ook aansluiten bij een van onze dansgroepen. We willen zoveel mogelijk mensen hun eigen krachten laten uiten in een beweging.’

Benieuwd wat dansen voor u doet? Begin er vandaag mee. Zet een muziekje op en start met bewegen. Dat kan ook vanuit een stoel. Andrew geeft u nog een laatste tip mee: ‘Ons lichaam functioneert zo veel beter als het fysiek en mentaal gestimuleerd wordt. Dansen is een geweldige manier om dat te doen. Het moet geen technische prestatie worden, maar het is een manier om uzelf – en anderen als u in een gemeenschap danst – te ontdekken.’

Bron: Documentaire Andrew has a dream with an urgency, 2022

Beeld: Michel ter Wolbeek