Van uw buren moet u het hebben

In een maatschappij die steeds individualistischer wordt, zijn er gelukkig ook nog mensen die omkijken naar elkaar. Als u mazzel heeft, wonen ze al bij u in de buurt. Maar u kunt ook samen een nieuwe plek vinden, zoals bijvoorbeeld in Den Bosch.

Daar waar nu nog een voormalig kinderdagverblijf staat, moet eind 2025 een gebouw met veertien tot zestien koopappartementen zijn verrezen. Monique Goossens (60) en haar man Ton van de Veerdonk (67) uit Den Bosch hopen over twee jaar in een van die appartementen Kerst te kunnen vieren. In de wijk Maaspoort zijn ze – samen met nog vier andere huishoudens – een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO)gestart. Samen grond kopen, samen de appartementen ontwikkelen, voor ieder een eigen woning, maar wel met gemeen­schappelijke ruimtes. En dan omkijken naar elkaar.

Want nabuurschap, dat is in Maaspoort de kern. Behalve het eigen appartement, kopen de bewoners via een verdeelsleutel namelijk ook allemaal een stukje van de gezamenlijke ruimtes. Samen bepalen ze waar die voor bestemd zijn en hoe die eruit moeten komen te zien.

Met hulp van een gespecialiseerde organisatie hebben de toekomstige bewoners een plan ontwikkeld en daarmee de bieding bij de gemeente gewonnen. De Vereniging Buurtvrienden Gaasterland is opgericht, de aanbetaling is gedaan, de architect is bezig. Nu nog op zoek naar meer buren. ‘Er zijn nu vijf appartementen verkocht aan in totaal acht personen,’ vertelt Monique. ‘De jongste is 59 jaar, de oudste is zeventig. Dat is de kerngroep die hier vanaf het begin bij betrokken is, nu anderhalf jaar geleden.’ Maar de andere appartementen moeten ook nog worden verkocht.

Een hogere leeftijd is daarbij geen vereiste, gemeenschapszin wel. ‘Een groot goed van onze CPO-vereniging is dat je zorgzaam wil zijn naar elkaar. Dat betekent niet dat je elkaars billen gaat wassen, maar wel dat je een boodschap doet voor iemand die ziek op bed ligt. Of dat je een spijker in de muur slaat bij iemand die dat zelf niet kan.’ Monique moet lachen. ‘Als jongere mensen met kinderen dit zien zitten, zijn ze zeker welkom. Maar we vermoeden dat het in de praktijk toch om mensen van boven de vijftig zal gaan. Iedereen is welkom, als je maar naar elkaar wil omkijken.’

Voor Monique en Ton is het een langgekoesterde wens die uitkomt. ‘Wij zijn nu 35 jaar getrouwd en op onze bruiloft deden onze vrienden al stukjes over deze manier van wonen. Ton en ik zagen dat gemeen­schappelijke toen al zitten. Ik ben mijn carrière begonnen in verpleeghuizen en Ton was als architect bekend met senioren­huisvesting. Dat was een schrikbeeld; dat je later nét genoeg ruimte hebt voor een bed, een stoel en een fotolijstje. Toen al dachten we “dat nooit”.’

Inmiddels komt Monique als ergotherapeut vaak bij mensen thuis. ‘Ik zie veel oude mensen die enorm eenzaam zijn. Hun partner is weggevallen. De kinderen zien ze een paar keer per jaar. Vrienden en familie vallen weg. Die mensen verpieteren, dat is zo triest om te zien. Een project als het onze is een mooie manier om dat te voorkomen. Misschien kun je in een reguliere wijk ook bij je buren terecht, maar hier weet je zéker dat mensen contact willen en elkaar willen helpen. De drempel is laag.’ Wat bijvoorbeeld al vaststaat, is dat er een grote gemeenschappelijke ruimte komt om elkaar te ontmoeten. Monique ziet het al helemaal voor zich. ‘Er is een dame bij die schilderles geeft. Dat kan daar. Of misschien een yogaclubje. Niet dat we allemaal huis­mussen zijn, juist niet. Maar als je wat moeilijker ter been wordt, is het wel heel fijn dat je dichtbij een kop koffie kunt drinken en dat er dan iemand aanhaakt.’

De toekomstige bewoners borrelen van de ideeën. Variërend van een grote gezamen­lijke boekenkast tot een deelauto en een moestuin. ‘We worden geen commune, absoluut niet. En niet iedereen hoeft overal aan mee te doen. Maar we willen wel allemaal terug naar de gemeenschapszin van vroeger. Ton en ik woonden zelf in een doodlopend straatje. Dan zaten we op woensdagmiddag met de buren op een muurtje te kijken naar de kinderen die heerlijk aan het keutelen waren.’

Nu wordt er nagedacht over een logeerkamer voor de (klein)kinderen. Gemeenschappelijk, zodat niet iedereen een eigen logeerkamer hoeft te bouwen waar relatief toch maar weinig gebruik van wordt gemaakt. ‘Later kan daar dan misschien ooit een nachtzuster slapen als iemand dat nodig heeft. En waarom zou je alles zelf willen aan­schaffen? Misschien komt er ook wel een gezamenlijke wasruimte. Want wat een onzin om straks vijftien wasmachines te hebben! Je moet zuinig zijn op de wereld. We denken samen na over hoe we het duur­zaam kunnen houden. De architect houdt daar in het ontwerp ook rekening mee.’

Binnenkort wordt een tuingroep samengesteld om zich te buigen over het ontwerp. De een zal zo veel mogelijk tegels willen; lekker onderhoudsvrij. De ander wil juist zoveel mogelijk de natuur haar gang laten gaan. ‘Daar zul je het inderdaad met elkaar over eens moeten worden, dat beseffen we allemaal. Als je een hekel hebt aan de mening van anderen, tja. Dan denk ik niet dat je in een CPO geïnteresseerd zult zijn. Je moet snappen dat je niet altijd je zin kunt krijgen. En je kunt leren om op dezelfde golflengte te praten.’

Toch zien ze de vrienden van de bruiloft straks niet terug als medebewoner. ‘Dit soort projecten moet je niet doen met je vrienden. Als het dan botst, ben je elkaar als vrienden kwijt en zit je toch nog met elkaar opgescheept. In een gewone wijk kun je je buren ook niet kiezen, hè.’

Beeld: MAG Architeten